23 triệu NDT bốc hơi trong chưa đầy 1 giờ

Tháng 2/2012, qua một người bạn tên Từ Cách Mẫn, ông Chu Hạo Khiết ở Ninh Ba, Chiết Giang, Trung Quốc, được giới thiệu về một chương trình “gửi tiết kiệm lãi suất cao” tại một chi nhánh ngân hàng trên địa bàn. 

Bị hấp dẫn bởi mức lãi hứa hẹn, sáng 21/2/2012, ông tới chi nhánh Giang Đông của Ngân hàng Thương Mại Trung Quốc và gặp người tự xưng là nhân viên ngân hàng với tên Trương Linh Âm. Người này cùng một “nhân viên” khác tên Vương Nguyên Viện đưa ông vào phòng khách VIP. Tại đây, mọi việc diễn ra giống hệt một giao dịch ngân hàng thông thường. 

Theo thỏa thuận, ông Chu gửi 23 triệu NDT (hơn 85 tỷ đồng) vào ngân hàng, cam kết trong 2 tháng không rút tiền, đổi lại sẽ nhận khoản lãi lên tới 1,08 triệu NDT (hơn 4 tỷ đồng). Trong lúc đợi ông Chu ký giấy, Trương Linh Âm yêu cầu ông đưa giấy tờ tùy thân với lý do cần in sao kê để lưu hồ sơ. Không chút nghi ngờ, ông Chu giao giấy tờ cho đối phương. 

Ít phút sau, Trương Linh Âm quay lại, cho biết cần nhập mật khẩu để “xác nhận sao kê” và mời ông Chu ra quầy hoàn tất thủ tục. Ngay sau đó, toàn bộ 23 triệu NDT trong tài khoản của ông đã bị chuyển sang tài khoản khác. Tính từ thời điểm gửi tiền đến khi số tiền bị chuyển đi, toàn bộ quá trình diễn ra trong chưa đầy một giờ.

Phải hai tuần sau, ông Chu mới bàng hoàng phát hiện tiền trong tài khoản đã “không cánh mà bay” và trình báo cảnh sát Trung Quốc.

Kịch bản lừa đảo tinh vi ngay trong sảnh ngân hàng

Kết quả điều tra của cảnh sát sau đó cho thấy Trương Linh Âm hoàn toàn không phải là nhân viên ngân hàng, mà là pháp nhân của một công ty đầu tư tại Ninh Ba. Người này cùng đồng phạm Vương Nguyên Viện đã dựng lên kịch bản lừa đảo tinh vi ngay trong sảnh ngân hàng.

Theo hồ sơ vụ án, Vương Nguyên Viện đến ngân hàng trước, giả danh người hỗ trợ ông Chu làm thủ tục sao kê và chuyển khoản. Sau khi Trương Linh Âm lấy được giấy tờ của ông Chu, họ mang ra quầy, vừa in sao kê vừa thực hiện lệnh chuyển tiền. Việc nhập mật khẩu được ngụy trang dưới danh nghĩa “in sao kê cần xác nhận”. Cuối cùng, Vương Nguyên Viện ký thay chủ tài khoản để hoàn tất giao dịch.

Sau khi vụ việc bị phanh phui, 2 đối tượng trên đã bị bắt và xét xử. Trương Linh Âm bị tuyên án tù chung thân, Vương Nguyên Viện bị phạt 10 năm tù. 

Vào tháng 9/2016, ông Chu khởi kiện ngân hàng vì cho rằng đơn vị này cũng phải chịu trách nhiệm. Theo đơn kiện, ông Chu nêu ra 3 sai phạm lớn của ngân hàng: Thứ nhất, ngân hàng không thực hiện đúng quy trình nhận diện khách hàng, để người không phải chủ tài khoản trực tiếp giao dịch;

Thứ hai, ở khâu ký xác nhận cuối cùng, dù lãnh đạo quầy đã nêu ý kiến “khoản tiền lớn như vậy thì chủ tài khoản nên tự ký”, nhưng khi Vương Nguyên Viện nói đã “ký quen rồi”, ngân hàng vẫn bỏ qua;

Thứ ba, giao dịch “gửi – chuyển” số tiền cực lớn trong thời gian chưa đầy một giờ lẽ ra phải được xếp vào giao dịch bất thường, cần thẩm tra mục đích, xác minh trực tiếp với chủ tài khoản và báo cáo theo quy định, nhưng ngân hàng đã không thực hiện.

Ông Chu khẳng định mình hoàn toàn không biết Vương Nguyên Viện là ai, cũng không hề ủy quyền cho bất kỳ ai chuyển tiền. 

“Tôi gửi tiền vào ngân hàng, tiền bị lấy đi ngay trong ngân hàng, thì ngân hàng không thể nói mình vô can”, ông Chu cho biết.

Trong khi đó, phía ngân hàng khẳng định khoản tiền 23 triệu NDT của ông Chu bị mất xuất phát từ hành vi lừa đảo của bên thứ ba. Họ cho rằng dù có tồn tại thiếu sót nghiệp vụ hay không, nguyên đơn trước hết phải yêu cầu bồi thường từ người trực tiếp gây thiệt hại, thay vì khởi kiện ngân hàng khi chưa sử dụng hết các biện pháp thu hồi tài sản.

Về quy trình nghiệp vụ, ngân hàng cho biết đã thực hiện đầy đủ các bước theo quy định. Trong quá trình giao dịch, Vương Nguyên Viện xuất hiện tại quầy với đầy đủ chứng từ chuyển tiền đã điền sẵn thông tin của ông Chu. Sau đó, ông Chu trực tiếp mang thẻ ngân hàng và chứng minh thư đến quầy, thông tin trùng khớp với hồ sơ. 

Đặc biệt, chính ông Chu cũng đã tự nhập mật khẩu để hoàn tất giao dịch và không có bất kỳ phản đối nào khi nhân viên ngân hàng xác nhận bằng loa công khai.

Phán quyết của tòa án

Sau khi xem xét kỹ vụ án, tòa án Trung Quốc tuyên ngân hàng không có lỗi và không phải chịu trách nhiệm bồi thường đối với khoản tiền bị chiếm đoạt.

Theo tòa, thứ nhất, pháp luật Trung Quốc không có quy định thống nhất bắt buộc phải nhập mật khẩu khi in sao kê, nên quy trình nghiệp vụ của ngân hàng không vi phạm pháp luật. Thứ hai, qua camera giám sát, có thể thấy ông Chu đã tự nguyện giao giấy tờ tùy thân, trực tiếp nhập mật khẩu, đồng thời không phản đối khi giao dịch được xác nhận. Điều này thể hiện sự thiếu cẩn trọng nghiêm trọng trong việc bảo quản thông tin cá nhân.

Thứ ba, ngân hàng đã thực hiện kiểm tra giấy tờ tùy thân của các bên liên quan, đáp ứng yêu cầu xác minh danh tính. Cuối cùng, mục đích “chuyển tiền” đã được ghi rõ trên chứng từ và được nhân viên ngân hàng xác nhận nhiều lần. Trong bối cảnh không có dấu hiệu rõ ràng của hành vi phạm pháp, ngân hàng không có cơ sở pháp lý để đơn phương dừng giao dịch.

Từ các căn cứ trên, tòa án Trung Quốc  bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Chu. Sau phán quyết, nguyên đơn cho biết sẽ cân nhắc việc kháng cáo sau khi tham vấn ý kiến luật sư.

(Theo The Paper)